Gary Gwadera: Trzeciak’s Head / Radical Polish Ansambl / Vassvik - Silvola - Strype

GARY GWADERA | TRZECIAK’S HEAD

Hołd twórczości zapomnianego świętokrzyskiego „dżazisty” Wacława Trzeciaka – mistrza oberkowych rytmów. Z niewielu opowieści pozostałych po nim wyłania się sylwetka bezkompromisowego twórcy ludowego, który wycofuje się z życia muzycznego w momencie, gdy wiejskie parkiety zalewa muzyka chodnikowa, oparta na nużących go rytmach dwudzielnych.

Trzeciak’s Head, Sonata dżazowa

I. Alegro sauté

II. Kujechon

III. Obertyr 51

IV. Powolniak

W utworze “Trzeciak’s Head” Gary Gwadera oddaje hołd twórczości zapomnianego świętokrzyskiego „dżazisty” Wacława Trzeciaka – mistrza oberkowych rytmów. Z niewielu opowieści pozostałych po nim wyłania się sylwetka bezkompromisowego twórcy ludowego, który wycofuje się z życia muzycznego w momencie, gdy wiejskie parkiety zalewa muzyka chodnikowa, oparta na nużących go rytmach dwudzielnych. Jednak jeden z elementów tych pierwocin disco polo wciąga go bez reszty, a mianowicie – elektroniczne brzmienie perkusji. Trzeciak w swym domowym zaciszu eksperymentuje z rytmami oberkowymi wzbogacając je o kolory wydobyte z nowoczesnego, jak na tamte czasy, modułu perkusyjnego marki Polmuz. Niestety nie dowiemy się jakie były rezultaty tych prób, gdyż nic (chyba) nie zostało udokumentowane. Gwadera próbuje odtworzyć te poszukiwania Trzeciaka na specjalnie złożonym do tego celu akustycznym, śmieciowym zestawie perkusyjnym (bazującym na bębnach i talerzach polskich wytwórców z lat 70-tych i 80-tych), oplecionym elektronicznymi próbkami ejtisowego modułu Polmuz Ed-51. Wyobraźnia łódzkiego perkusisty Piotra Gwadery przekracza wszak granice muzyczne. Archetypiczny „mistrz Trzeciak” to również dzieło jego artystycznej kreacji, a od wymyślonego Trzeciaka ważniejszy jest tu „uczeń” Gwadera i jego realna muzyka. Ożywcza, na wskroś nowoczesna, przywołująca tradycję dawnych mistrzów oberka przez filtr nieprzeciętnej wrażliwości Gwadery – kreatora. To również powrót na Rozstaje. Piotr Gwadera na scenie EtnoKraków gościł już wcześniej z grupą Odpoczno.

Piotr Gwadera znany jest też z projektów rockowych, punkowych, eksperymentalnych, jazzowych, swobodnie improwizowanych. Aktywny jest też na ogólnopolskiej scenie wiejskiej muzyki tradycyjnej, gdzie jako miłośnik starych bębnów i blach słynie z wybitnej swobody posługiwania się rytmami trójkowymi w grze na tzw. „dżazie”. Jego główne zespoły to: Radical Polish Ansambl, Odpoczno, L.Stadt. Współpracował m.in. z Bernhardem Langiem, Kazuhisą Uchihashi, Stevenem Bernsteinem, Marcinem Maseckim czy Antonim Gralakiem. Jest laureatem II nagrody Festiwalu Polskiego Radia Nowa Tradycja 2024 za „magnetyczną osobowość, wyobraźnię muzyczną i niepowtarzalne połączenie awangardy i źródeł' oraz Złotych Gęśli Nowej Tradycji dla najlepszego instrumentalisty za „wirtuozowskie potraktowanie rytmów mazurkowych na nietypowym (perkusyjnym) instrumentarium'.

Piotr Gwadera – perkusja (akustyczny śmieciowy zestaw perkusyjny bazującym na bębnach i talerzach polskich wytwórców z lat 70-tych i 80-tych) / elektronika (próbki ejtisowego modułu Polmuz Ed-51)

„Łącząc trójkowe rytmy oberka z brzmieniami rodem ze Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia, Piotr Gwadera pisze nowy, „zelektryfikowany” rozdział w historii muzyki tradycyjnej.” Bartosz Nowicki „Czas Kultury”

„Dodam tyle, że aby spojrzeć z odpowiedniej perspektywy na przeszłość, trzeba ją sobie czasem od nowa wyobrazić... Piotrowi Gwaderze wyobraźni nie brakuje.”

Bartek Chaciński, „Polifonia”

RADICAL POLISH ANSAMBL: NIEROZPOZNANA WIEŚ

Dla muzyków RPA wieś jest nierozpoznanym, intrygującym, pełnym sprzeczności fenomenem. Muzyka wsi nie pozostawia artystów obojętnymi – jest inspirująca i żywa, prosta, a jednocześnie pełna niuansów i zagadek. Chcą ją rozpoznawać i opowiadać wciąż na nowo. Na scenie EtnoKraków/Rozstaje 2025 zaprezentują materiał z najnowszej płyty Nierozpoznana wieś uhonorowanej w kwietniu 2025 roku przez Polskie Radio prestiżowym tytułem „Folkowy Fonogram Roku”.

Radical Polish Ansambl to spotkanie dawnego etosu wiejskich muzykantów z awangardowymi ideami muzyki współczesnej. I kolejny powrót na Rozstaje lidera zespołu Macieja Filipczuka, który przed laty gościł na rozstajowej scenie z zespołem Lautari. W RPA jest miejsce na improwizacje, poszukiwania, eksperyment, a wszystko oparte na mocnym fundamencie – znajomości wiejskich technik wykonawczych, poznawanych bezpośrednio u mistrzów w formie przekazu bezpośredniego. RPA wykonuje muzykę tradycyjną z Polski centralnej we własnych opracowaniach, a także utwory kompozytorów inspirujących się muzyką polskiej wsi, takich jak Tadeusz Sielanka, Zygmunt Krauze, Cezary Duchnowski, Piotr Żak. Radical Polish Ansambl zaraża także kompozytorów młodszego pokolenia jak Sławomir Kupczak, Agnieszka Stulgińska, Kuba Krzewiński, zaprasza do wsłuchiwania się w wiejską muzykę i komponowania utworów specjalnie dla ich nietypowego składu. We współpracy z kompozytorami oraz w czasie koncertów, zespół minimalizuje udział zapisu nutowego na rzecz żywego przekazu.

O swojej najnowszej płycie opowiadają muzycy RPA: „Hasło ‘nierozpoznana wieś’ zainspirowało nas do stworzenia materiału muzycznego i zamknięcia go w formie wydawniczej. Postanowiliśmy opowiedzieć o swoich doświadczeniach z muzyką wsi, tworząc własne kompozycje. Inaczej niż w przypadku zaproszenia do współpracy kompozytora, bierzemy tu pełną odpowiedzialność za tekst muzyczny i wszystkie metateksty złożone z osobistych refleksji, olśnień, pytań, zachwytów. Wieś jest dla nas nierozpoznanym, intrygującym, pełnym sprzeczności fenomenem. Muzyka wsi zaś nie pozostawia nas obojętnymi – jest inspirująca i żywa, prosta a jednocześnie pełna niuansów i zagadek. Chce się ją rozpoznawać i opowiadać wciąż na nowo! Usłyszycie tu nie tylko Radical Polish Ansambl, ale także poprzednie generacje wiejskich artystów, którzy odpowiadali twórczo na potrzeby swoich czasów. A może też wyobrazicie sobie, dokąd obcowanie z tą uniwersalną sztuką zaprowadzi nas w przyszłości. Na płytę i koncert „Nierozpoznana wieś” składają się utwory skomponowane kolektywnie przez zespół Radical Polish Ansambl na podstawie tradycyjnych melodii zaczerpniętych od wiejskich muzykantów i śpiewaczek.

Emilia Bolibrzuch – skrzypce

Maciej Filipczuk – skrzypce

Mateusz Kowalski – skrzypce

Marcin Lorenc – skrzypce

Łucja Siedlik – skrzypce

Maria Stępień – skrzypce

Piotr Gwadera – „dżaz” / perkusjonalia

Radical Polish Ansambl bezbłędnie weryfikuje nowe konteksty dla muzyki tradycyjnej. To nie tylko odważne i nowatorskie potraktowanie muzyki źródeł, ale przemyślane i ciekawe budowanie pomostów, pomiędzy minionym, a przyszłym. „Nierozpoznana wieś” i jej radykalny, w najlepszym znaczeniu charakter, są na pewno jednym z najważniejszych albumów nie tylko minionego roku, ale prawdopodobnie ostatniej dekady.

Ula Nowak, Dwójka - Program 2 Polskiego Radia.

VASSVIK / SILVOLA / STRYPE: WHITE (Norwegia / Finlandia)

W tym eksperymentalnym projekcie tradycyjne melodie ludu Sámi rozwijane są do animistycznych wokaliz joik i wspólnej improwizacji. Kreatywne wykorzystanie głosu przeplata się z nowatorską techniką gry na gitarze i innowacyjną reżyserią dźwięku, współtworząc nową muzyczną jakość i pomost między przeszłością a przyszłością.

To powrót Torgeira Vassvika na Rozstaje; przed laty publiczność festiwalową zachwycił z Vassvik Trio i poruszył z Ural Pop. Tym razem zaprezentuje materiał z najnowszego albumu White. Vassvik to muzyk Sámi, kompozytor, pochodzący z północnolapońskiego regionu Sápmi (Norwegia). Jest reprezentantem drugiej fali muzyki Sámi, zwłaszcza tradycji nadmorskich. Przez lata wypracował własny styl wypowiedzi i charakterystyczną estetykę. Jego muzyczne poszukiwania zaprowadziły go również do współpracy z chórami, orkiestrami, muzykami jazzowymi i klasycznymi. Łączy technikę śpiewu joik ze śpiewem gardłowym, tradycyjnymi instrumentami, gitarą i dźwiękami przyrody. Tradycja pieśni ludu Sámi: joik – praktykowana przez Vassvika z zachowaniem tradycji brzmieniowych języka Sámi – wpisana jest do Czerwonej Księgi UNESCO – Języków Zagrożonych. Vassvik jest autorem dwóch albumów „Sáivu” (2006) i „Sápmi” (2009), a także członkiem kwartetu Global Fever Orchestra oraz jego własnej grupy Vassvik. Czerpie natchnienie z rytualnych, szamańskich form wokalnych i perkusyjnych. Koncertował na wielu prestiżowych scenach etno i wolrd music. W jego muzyce królują zapętlenia rytmiczne w nieparzystym lub niestandardowym metrum i ekstatyczna ekspresja pozostawiająca miejsce na improwizację. Najnowszy album White z Torgeirem Vassvikiem współtworzy fińsko-norweski kompozytor, muzyk i producent Juhani Silvola, w swojej elektro-akustycznej twórczości skupiający się na osobliwej rytmice i frazowaniu, na generowaniu melodycznych trajektorii, tworzeniu głębokich, żywych barw i faktur brzmieniowych. W zakresie reżyserii dźwięku koncert i album White współtworzy też Audun Strype – artysta zafascynowany nowoczesnymi technologiami, zakochany w dźwiękach lasu, a preferujący spędzanie czasu z dala od wszystkiego, co spala energię i wydaje dźwięk. Jego idealny plan na weekend hi-fi: to system Tandberg 20 ze wzmacniaczem Tripath i panelem słonecznym .

Torgeir Vassvik – śpiew, bęben, gitara

Juhani Silvola – gitara preparowana, elektronika

Audun Strype – reżyseria dźwięku